Lepisteslerin sınıflandırılması (GÖRSEL)

GİRİŞ​

Lepisteslerin sınıflandırılması çok karışık bir iş... Çünkü lepistesler çok hızlı üreyen bir balık türüdür ve çok çeşitli formlarda, çok çeşitli renklerde balıklar elde edilebilir.

Lepistesi lepistes yapan şeylerden biri de zaten budur. Lepistes, "sürpriz yumurta" gibi bir balıktır (bu deyimi yıllardır kullanırım, son yıllarda moda bir laf oldu gitti ).

Sarı prensesin anası da sarıdır, babası da sarıdır, dedesi de sarıdır, ninesi de sarıdır, yirmi kuşak öncesi de sarıdır, yirmi kuşak sonrası da sarıdır.

Ama lepistesler öyle değildir. Diğer balıklara benzemezler. Mavi renkli bir lepistesten her an kırmızılı bir lepistes yavrusu alabilirsiniz. Delta kuyruklu bir lepistesten her an kılıçkuyruklu bir lepistes çıkabilir. Her şey olabilir...

Lepistesi eğlenceli bir balık yapan, aynı zamanda sınıflandırılması karmakarışık bir balık yapan budur.

Bu arada sınıflandırma konusunda değineceğim. Genellikle "lepistes türü, lepistesimin türü, şu tür lepistes, bu tür lepistes" şeklinde söylemler oluyor. Cahilce yapılan bu söylemler bilime aykırıdır. Öncelikle belirtmek isterim ki "LEPİSTES TÜRÜ" diye bir şey yoktur. Lepistesin kendisi bir türdür. Poeciliidae ailesinin Poecilia cinsinin resitulata türüne lepistes denir (Poecilia reticulata). Yani yabanisi, evcili, ucuzu, pahalısı, simsiyahı, kıpkırmızısı, yılan derilisi, kısa kuyruklusu, delta kuyruklusu, albinosu, yani hepsi aynı türdür: Poecilia reticulata!

Bu başlıkta, bu balığı sınıflandırmadaki söz konusu karmaşayı biraz rahatlatmayı düşünüyorum. Bu başlık, aslında uzun zaman önce hazırladığım şu bilgilerin genişletilmiş halidir: Bir kaos: Lepistes ırkları!

Başkalarının standartlarını, bir takım oluşumların standartlarını es geçeceğim. Çünkü ben lepistese koleksiyonculuk açısından değil, "bilim" ve "akvaristlik" açısından bakan biriyim. Bununla birlikte, mümkün olduğunca İngilizce terimlerden uzak kalmaya ve Türkçelerini kullanmaya (hatta Türkçeleştirmeye) çalışacağım. Bakınız, "AKVARYUM TERİMLERİNİ TÜRKÇELEŞTİRME" çalışmalarımızdan bir kısım: Akvaryum Terimlerini Türkçeleştirme Projesi

Lepisteslerin ırklarını belirlemek o kadar kolay bir iş değildir. Genetik bilgisi, bilimsel bilgi gerektirir. Ne yazık ki bilimsel bilgiden yoksun olan ve "tür-cins" kavramlarını bile birbiriyle karıştıran bir takım kişilerin fotoğraftan ırk tahlili yaptıklarına sıklıkla şahit oluyoruz. Bu tür şeylere itibar etmeyiniz. Fotoğrafa bakarak "lepistesin ırkı kesinlikle şudur" denemez. Kesin konuşmak için genetik bilgisi şarttır, balığın birkaç kuşak öncesini de bilmemiz gerekmektedir.

Burada verilen bilgiler, sadece bilgi olması amacıyla ve karmaşayı biraz olsun azaltma amacıyla verilmiştir. Hangi ırktan olursa olsun, hangi varyeteden olursa olsun, lepistes değerli bir balıktır. Bazı lepistesçi geçinenler lepistesleri iyi lepistesler (para eden, pahalı olan lepistesler) ve kötü lepistesler (ucuz olan, para etmeyen, köşedeki akvaryumcuda bile kolayca bulunan güya dandik lepistesler) olarak ayırmaktadır. Bilin ki bu tür kişiler asla akvarist değildirler, akvaristliğin yanından bile geçmemiştirler, bunlar balık koleksiyoncularıdırlar. Balık koleksiyonculuğu, akvaristliğe tamamen zıt bir olgudur. Bakınız, bu konudaki yazımız: "AKVARİST" ve "BALIK KOLEKSİYONCUSU" arasındaki farklar

SINIFLANDIRMA​

Neyse... Bu kısa girizgahtan sonra asıl konumuza dönelim.

Lepistesler iki farklı şekilde gruplanırlar:

I- Formlarına ve kuyruk şekillerine göre lepistesler
II- Renklerine göre lepistesler
III- Diğer sınıflandırmalar

İlk önce formlarına ve kuyruk şekillerine göre lepisteslere bir bakalım.

Formlarına ve kuyruk şekillerine göre lepistesler:

A- Bayrakkuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "flagtail" olarak geçer)
B- Lirkuyruk ve kılıçkuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "lyretail, swordtail, bottom swordtail, double swordtail, top swordtail" olarak geçen çeşitli şekilleri vardır)
C- İğnekuyruk ve mızrakkuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "pintail, speartail" olarak geçer)
Ç- Tülkuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "veiltail" olarak geçer)
D- Yuvarlakkuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "roundtail" olarak geçer)
E- Yelpazekuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "fantail" olarak geçer)
F- Deltakuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "triangular, deltatail" olarak geçer)
G- Maçakuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "spadetail" olarak geçer)
Ğ- Taçkuyruk lepistesler (yabancı kaynaklarda "crowntail" ve "merah" olarak geçer)
H- Uzunyüzgeç lepistesler (yabancı kaynaklarda "longfin" ve "ribbon" olarak geçer)
I- Balon lepistesler (yabancı kaynaklarda "balloon" olarak geçer)

Kuyruk şekillerine göre lepistesler kısaca bu şekildedir. Ancak bunlar "ırk" olarak nitelendirilemezler.

Renklerine göre lepistesler:

A- Smokin lepistesler (yabancı kaynaklarda "tuxedo" olarak geçer, "tuksedo" olarak da bilinirler)
B- Mozaik lepistesler (yabancı kaynaklarda "mosaic" olarak geçer)
C- Kobra lepistesler (yabancı kaynaklarda "cobra" olarak geçer)
D- Çim lepistesler (yabancı kaynaklarda "grass" olarak geçer)

Diğer sınıflandırmalar

A- Albino lepistesler

ÖNEMLİ BİLGİ: Bunlar ırklarla ilgili bilgiler değildir. Burada anlatılanlar sadece lepistes tipleridir (insandaki gibi "sarışın, esmer, tıknaz, atletik, sıska" gibi düşünün). Lirkuyruk bir lepistes, aynı anda albino bir lepistes de olabilir. Balon bir lepistes, aynı anda mozaik bir lepistes de olabilir (esmer bir insanın aynı anda sıska olması, atletik bir insanın aynı anda sarışın olması gibi düşünün).

GÖRSELLER​

Formlarına ve kuyruk şekillerine göre lepistes örnekleri:

Bayrakkuyruk lepistes örnekleri (flagtail):

Guppyfocus.blogspot.com sitesinden:





Lirkuyruk ve kılıçkuyruklu lepistes örnekleri (lyretail, swordtail, bottom swordtail, double swordtail, top swordtail):

Fishindex.blogspot.com sitesinden:



Benim eski melezlerden alt kılıçkuyruklu lepistes örneği (bottom swordtail):



Guppywest.com sitesinden bir alt kılıçkuyruklu lepistes örneği (fotoğraf sahibi Bryan Chin):



Swordtailguppies.blogspot.com sitesinden üst kılıçkuyruklu lepistes (top swordtail) örneği:



İğnekuyruk ve mızrakkuyruk lepistes örnekleri (pintail, speartail):

Medaka.to sitesinden:



Tülkuyruk lepistes örnekleri (veiltail):

Petshub.com sitesinden:



Aquariacentral.com sitesinden:



Yuvarlakkuyruk lepistes örnekleri (roundtail):

Passionnographie.org sitesinden:



Galaxyguppy.blogspot.com sitesinden:



Guppiesonli.wordpress.com sitesinden:



Yelpazekuyruk lepistes örnekleri (fantail):

Guppiesonli.wordpress.com sitesinden:



Ozfishforsale.com.au sitesinden:



Steves-digicams.com sitesinden (fotoğraf sahigi Hung Tran):



Deltakuyruk lepistes örnekleri (triangular, deltatail):

Guppiesonli.wordpress.com sitesinden:



Aqua-fish.net sitesinden:



Maçakuyruk lepistes örnekleri (spadetail):

Guppywiki.be sitesinden:



Taçkuyruk lepistes örnekleri (crowntail, merah):

Guppywiki.be sitesinden merah tipi:











Uzunyüzgeç lepistes örnekleri (longfin, ribbon):

Dogsandhorses.net sitesinden:







Balon lepistes örnekleri (balloon):

Goldpisces.com sitesinden:











Renklerine göre lepistes örnekleri:

Renklerine göre lepistesler hakkında yazılı olarak bilgi edinmek için bakınız: Bir kaos: Lepistes ırkları!

Smokin lepistes örnekleri (tuxedo, tuksedo):

Fishlinkworldwide.com sitesinden kırmızı smokin veya Alman lepistes:



Goldpisces.com sitesinden sarı altın smokin (yellow golden tuxedo):



Goldpisces.com sitesinden yarı siyah smokin (half black tuxedo):



Mozaik lepistes örnekleri (mosaic):

Goldpisces.com sitesinden Şili kırmızısı (Chile red):



Kobra lepistes örnekleri (cobra):

Goldpisces.com sitesinden çeşitli kobra lepistesler:











Liveaquaria.com sitesinden kırmızı kobra:



Çim lepistes örnekleri (grass):

Goldpisces.com sitesinden çim lepistesler:





Natureaquatic.com sitesinden:



Diğer sınıflandırmalar:

Albino lepistes örnekleri:

Ekkwill.com sitesinden:



Goldpisces.com sitesinden örnekler:










Burada bu lepistes tiplerini sadece bilgi olsun diye verdim. Lepistesler özetle bunlardır. Bunların birbirleriyle çaprazlanması sonucunda sayısız tipte lepistes elde edilmiştir.

 

Cevap: Lepisteslerin sınıflandırılması (GÖRSEL)

Bir bilgi olsun... Ribonlar ve longfinler erkekleri dölleme yeteneği çok düşük canlılardır.