DIY/KY Nedir ?

DIY/KY NEDİR?

Gün geçmiyor ki ihtiyaçlarımız artmasın, karşılanmayan ihtiyaçlarımızın yerine yenileri eklenmesin. İktisat bilimi, “ihtiyaçlar karşılanmadıkça ihtiyaç sahibi mutsuz olur, yeter ki bu ihtiyaç bastırılmamış olsun” der. Diğer bir ifade ile, herkesin bir arabaya ihtiyacı vardır ama bir çoğumuzun araba alacak parası olmadığı için bu ihtiyaç bastırılır ve bize mutsuzluk vermez. Ama alabileceğimiz ya da almakta biraz zorlanacağımız bir şey gördüğümüzde onu almak için çaba sarf ederiz, çünkü ona sahip olmamak bizi mutsuz eder. Bu, biz akvaristler için yerine göre balık olur, yerine göre bir filtre. Bazen de ışıklandırması, filtresi ve bitkileriyle yeni bir akvaryum.

Kaynaklar sınırlı fakat ihtiyaçlar sınırsız olunca da bu kıt kaynaklarla ihtiyacımızı cevaplama yollarına başvururuz ki bu yollardan birisi de çözümü imal etmektir. Yabancı forumlarda DIY yani “Do It Yourself” diye geçen, Türkçesi ise “Kendin Yap” başlığı altında geçen proje ya da uygulamaların ne olup ne olmadığı konusunu birkaç madde ile tartışmak istiyorum.

İster ihtiyaçtan isterse mucitlik/heves nedenleriyle olsun DIY/KY sistemlerin olmazsa olmaz bir takım prensipleri, unsurları vardır.

Bunlar:

1.) Muadilinden Ekonomik Olmalı: Buradaki bahsi geçen “muadili” tabiri, piyasada satılan kaliteli ve ihtiyaca cevap veren ticari maldır. Maddi imkansızlık dahilinde başvurduğumuz bu uygulamada, daha az bütçe ile sorunumuzu çözmek biz mutlu edecek bir faktördür. Eğer kendi yaptığımız sistem, ticari üründen daha pahalı olacaksa ticariyi satın almak daha faydalıdır. Üstelik garantisi vardır. Burada “ekonomik” olmasından kasıt ucuz olması değil, aksine fayda/fiyat orantısının fayda yönünde olmasıdır.

2.) Muadili Kadar Sağlam Olmalı: Know How alınarak üretilmiş yerli ürünler ya da patentli yabancı ürünler kadar sağlam olmalıdır. Çünkü hobimiz su ve elektrik kullanarak canlı üzerinedir. Yani risk içermektedir. Güvenlik her zaman tam olmalıdır.


3.) Muadilinin Gördüğü İşi Yapacak Nitelikte Olmalı: Yaptığımız DIY/KY sistem eğer ticari örneği gibi aynı fonksiyonu görmüyorsa yaptığımız ya farklı bir şeydir ya da eksiktir. Buradan hareketle, yaptığımız sistem işin özüne/ruhuna uygun olmalıdır. Bir ısıtıcı yapacaksak; bu ısıtıcının çalışıp duracağı yeri bildirecek termostatı da olmalı. Bu bize su sıcaklığının stabil kalmasını sağlayacak. Aksi takdirde balık ve bitkilerimiz devamlı çalışan ısıtıcı altında ölecektir.

4.) Muadili Kadar Güvenli Olmalı: Güven, sağlıklı ve mutlu olmalının temel faktörlerinden birisidir. Güvenerek kullanmadığımız bir sistem karşımıza bir gün su sızıntısı, ölü balık, pis koku, çarpılma ya da kısa devre olarak çıkacaktır. Piyasadan aldığımız ürünlerde böyle riskler istemiyorsak kendi yaptığımız sistemde de evimiz ve evimizin yakın çevresindeki komşular da böyle riskler istemezler. Bu nedenle DIY/KY sistemimizin çevreye zarar vermemesi için güvenli olmalıdır.


5.) Çok Sık Kontrol Edilme Gereği Duyulmamalı: Sistemi bir kere kurduktan sonra yapacağınız birkaç kontrol sizi rahatlatmalı ve sorunsuz bir kurulum yaptığınıza sistem sizi ikna etmeli. Aksi takdirde, yaptığınız bir dış filtreyi her akşam yatmadan ve sabahta kalkınca kontrol etmeye kalktığınızda çekilmez bir stres altına girersiniz.

6.)Muadili Kadar Estetik Olmalı: Hobimiz balık. Kaynağımız doğa. Doğadan aldığımız bu hobiyi akvaryuma taşırken akvaryumlarımız ve çevre unsurları doğanın hakkını verecek şekilde göze güzel gözükmeli. İş gördüğü halde, çirkinliği ile akvaryumun ya da balıkların önüne geçerek “ben buradayım” diye bağıran bir ışıklandırma ya da filtre tertibatı imal etmemeliyiz. Hatta estetiği göz için değil, kulak için de düşünmeliyiz. Sesli çalışan, gürültü kirliliği yaratan bir sistemin estetik olduğundan bahsedebilir miyiz?

Tüm bu maddeleri yerine getirerek yaptığımız sistemler doğru çalıştığı takdirde, hem kendimize ve hem de çevremize karşı olan sosyal sorumluluğumuzu yerine getirmiş oluruz. Unutmayalım ki bizler toplum içinde yaşayan birer yetişkiniz. Sahip olduğumuz akvaryumun patlaması ya da elektrik cihazların su içinde çalışması hep bir risktir. Konu maddi imkansızlıkları bertaraf etmek bile olsa yukarıdaki maddelerden bir ya da birkaç gözardı ederek sosyal sorumluğumuzu unutamayız. Ayrıca yaptığımızı sistemin göze hitap etmesi hem kendimize olan saygımızın ve hem de akvaryum şovumuzun ayrılmaz bir parçası olacaktır.

Saygılar

Tamer Aygün